Pracownik z Ukrainy po 183 dniach pobytu – obowiązki podatkowe

183 dni, czyli nieco ponad pół roku to termin, w którym dochodzi do przekroczenia okresu podlegania przez uchodźców z Ukrainy pod polską jurysdykcję podatkową. W związku z tym, pracodawcy zatrudniający osoby z tego kraju muszą się liczyć z nowymi obowiązkami, których muszą przestrzegać.

Przekroczenie 183 dni pobytu w Polsce przez obywatela Ukrainy

Jak wynika z ust. 1a ustawy o PIT, obcokrajowcy przebywający na terytorium RP dłużej niż 183 dni w roku podatkowym lub posiadający tu ośrodek interesów życiowych uznawani są za osoby fizyczne, które podlegają obowiązkowi podatkowemu. Mając na uwadze, że pod koniec sierpnia 2022 roku dla wielu uchodźców z Ukrainy minął okres 183 dni od osiedlenia się w Polsce na skutek ucieczki przed rosyjską agresją militarną, zostali oni objęci obowiązkiem nieograniczonego opodatkowania się w naszym kraju.

W praktyce oznacza to, jeśli dany pracownik przekroczy 183-dniowy okres pobytu w Polsce, wówczas jego wynagrodzenie będzie podlegać polskiemu systemowi prawa podatkowego, nawet jeśli otrzymywałby je w ramach delegacji z ukraińskiej firmy. Kwestia ta regulowana jest na mocy polsko-ukraińskiej konwencji ws. unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, sporządzona w Kijowie dnia 12 stycznia 1993 r. (Dz.U. 1994, nr 63, poz. 269).

Więcej o systemie podatkowym dla obywatelów Ukrainy dowiecie się na stronie naszego krakowskiego biura rachunkowego – Rosco Tax.

Obowiązki pracodawcy

Pierwszym obowiązkiem pracodawcy jest sprawdzenie, czy pracownik z Ukrainy dysponuje statusem rezydenta podatkowego Polski. Z uwagi na niejasne zasady dotyczące obliczania 183-dniowego pobytu, najlepszym rozwiązaniem jest wliczenie w ten okres dnia przyjazdu i wyjazdu pracownika z kraju. po potwierdzeniu, że obywatel Ukrainy przebywa w Polsce dłużej niż 183 dni, pracodawca powinien potrącać z jego wynagrodzenia zaliczki na PIT, a następnie odprowadzać je do właściwego urzędu skarbowego.

Pierwsze naliczenie zaliczki następuje do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym doszło do przekroczenia terminu 183 dni. Co ważne, pracodawca jest zobligowany do obliczenia i odprowadzania zaliczki PIT wstecz, począwszy od samego początku biegu terminu pobytu Ukraińca w Polsce. W następnych okresach zaliczki te będą potrącane standardowo.

Obowiązki pracownika

Przepisy polskiego prawa stanowią, że w opisywanej sytuacji to pracodawca jest zobowiązany do skrupulatnego śledzenia sytuacji pobytowej obywatela Ukrainy, a przy tym musi ustalić państwo jego rezydencji podatkowej. Inny scenariusz opiera się na zapisie art. 52zj ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Chodzi o złożenie przez pracownika oświadczenia, w którym poinformuje o przeniesieniu swojego ośrodka interesów życiowych i uzyskaniu statusu polskiego rezydenta podatkowego już od dnia przyjazdu do Polski.

Z powyższego przepisu wynika, że w okresie od 24 lutego do 31 grudnia 2022 roku możliwe jest spełnienie warunku uznania za osoby mającej miejsce zamieszkania w Polsce na podstawie pisemnego oświadczenia obywatela Ukrainy. Wówczas pracodawca nie musi się skupiać na badaniu sytuacji prawnej zatrudnionego.

Dowiedz się więcej o naszej ofercie dotyczącej prowadzenia KPiR w Krakowie.
Zerknij także na naszą ofertę ksiąg handlowych w Krakowie na Ruczaju.